một hạt bụi lửng lơ trong một tia nắng
/Pale blue dot - Carl Sagan
Nhà ở nơi ấy, nhìn từ 6 tỉ km ngoài kia.
Từ điểm nhìn xa xôi này, Trái Đất trông không lấy gì làm ấn tượng. Nhưng với chúng ta, lại khác.
Hãy nhìn chấm nhỏ ấy một lần nữa. Đó là nơi đây, là nhà, là chúng ta. Là nơi mà mọi người bạn yêu thương, mọi người bạn biết, hay từng nghe nói đến, mọi sinh linh của nhân loại đã sống trọn cuộc đời mình. Là nơi dung chứa mọi niềm vui và nỗi buồn của chúng ta, hàng ngàn tôn giáo, tư tưởng, và học thuyết kinh tế, tất cả những người săn bắn và hái lượm, tất cả những anh hùng và kẻ hèn nhát, tất cả những người đã kiến tạo hoặc hủy diệt nền văn minh, tất cả các vị vua và nông dân, tất cả những đôi trẻ đang yêu, tất cả những người cha, người mẹ và trẻ thơ tràn trề hy vọng, những nhà phát minh và nhà thám hiểm, những người thầy và những người thuyết giảng, những chính trị gia tham nhũng, những “siêu sao” và “lãnh đạo tối cao”, những vị thánh thần và những kẻ tội đồ trong suốt lịch sử của giống loài chúng ta – đều ở đó, trên một hạt bụi lửng lơ trong một tia nắng.
Trái đất chỉ là một sân khấu nhỏ xíu trong đấu trường vũ trụ bao la. Hãy nghĩ về những dòng sông đã máu đổ vì tất cả những vị tướng quân và vua chúa, chỉ vì để họ, trong chiến thắng và vinh quang, có thể trở thành bá chủ của chỉ một phần thuộc hạt bụi ấy, và chỉ trong một tích tắc. Hãy nghĩ về sự tàn nhẫn bất tận do những người ở một góc bên này gây ra với những người cũng in hệt họ ở một góc bên kia, họ mới thường xuyên hiểu lầm nhau nhường ấy, họ hăm hở giết nhau và lòng hận thù của họ sục sôi nhường ấy. Hãy nghĩ về thứ ảo ảnh rằng chúng ta có một vị trí cao vời nào đó trong vũ trụ - tất cả đều bị thách thức bởi chấm mờ bé nhỏ này.
Hành tinh của chúng ta chỉ là một dấu chấm cô đơn giữa vũ trụ tối tăm không ngừng lan rộng. Và trong bóng tối của chúng ta, trong tất cả bao la này, chẳng có một dấu vết nào nói rằng sẽ có sự giúp đỡ từ đâu đó khác để cứu chúng ta khỏi chính bản thân mình. Trái Đất là nơi duy nhất chúng ta biết đến có thể bao dung cho sự sống. Không một nơi nào khác, ít nhất là trong tương lai gần, để giống loài chúng ta di cư đến. Đến thăm, có thể. Ở lại, chưa thể. Dù có thích ở đây hay không, Trái Đất vẫn là nơi chúng ta tồn tại, trong thời điểm này.
Người ta thường nói thiên văn học là một trải nghiệm khiêm nhường và giúp hình thành nhân cách. Có lẽ không một cách nào tốt hơn để hạ thấp sự kiêu ngạo điên rồ của loài người bằng hình ảnh xa xôi này về thế giới bé nhỏ của chúng ta. Với tôi, bức ảnh này nhấn mạnh về trách nhiệm của chúng ta phải sống tử tế hơn với mọi người, và để bảo tồn và nâng niu chấm xanh mờ bé nhỏ ấy – mái nhà duy nhất mà chúng ta từng biết.
“Pale blue dot”, Carl Sagan, khi ông thuyết phục NASA xoay máy ảnh của tàu Voyager I về phía trái đất khi Voyager I chuẩn bị vượt qua những hành tinh xa nhất của Thái Dương Hệ và tiến vào vùng không gian tối đen thăm thẳm giữa các vì sao